Spomenici ljudske gluposti koji ne služe nikome

Svjetsko fudbalsko prvenstvo u Južnoafričkoj Republici ušlo je u anale svih dosadašnjih takmičenja i zbog nepraktične izgradnje pet novih stadiona, koji su odmah nakon završetka Mundijala, počeli propadati. Spomenici ljudske gluposti danas ne služe nikome i njihovo održavanje samo opterećuje budžete gradova u kojima su izgrađeni. Naime, Južnoafrikanci su za potrebe SP 2010. sagradili pet novih stadiona u Cape Townu, Durbanu, Port Elizabethu, Nelspruitu i Polokwaneu, a ostalih pet je manje ili više renovirano. U zemlji gladnih i obespravljenih, u kojoj čak 50 posto stanovništva i danas živi ispod ruba siromaštva, tad su probijena sva moguća ograničenja budžeta pa su na infrastrukturu, umjesto 390 miliona američkih dolara, na kraju uložili 1,7 milijardi dolara.

Je li se taj fantastični iznos mogao bolje iskoristiti u gradnji stanova, poboljšanju životnog standarda Južnoafrikanaca i borbi protiv širenja AIDS-a, brojna su pitanja na koja nevladine organizacije nikad nisu dobile odgovor. Jedan od ključnih primjera kako se gradilo nešto što uistinu nije potrebno pokazao je i slučaj gradnje betonskog luka koji nosi žičaru iznad stadiona u Durbanu. Također, stadioni Nelspruit i Polokwane su izgrađeni bez prijeke potrebe jer u tim gradovima nema velikih i popularnih ragbijaških ili fudbalskih ekipa koje su mogle koristili stadione i nakon SP-a.

Slučaj kineskog “Ptičijeg gnijezda”, u koji je svojevremeno uloženo oko 450 miliona dolara, i koji nakon završetka OI zjapi prazan i nedovoljno iskorišten, pokazuje da se pri gradnji moraju planirati i druge stvari, kako bi se u budućnosti obezbijedilo barem samofinansiranje takvih objekata. Da su organizatori SP u JAR vodili računa o štedljivosti Cape Town i Durban ne bi bili ni izgrađeni jer su na tim lokacijama već postojali ragbijaški stadioni s kapacitetom od po 50.000 mjesta. Durban je tako sagradio potpuno novi fudbalski stadion sa 70.000 sjedećih mjesta, i to samo nekoliko metara od ragbijaškog stadiona za 52.000 gledaoca.

Stadion Greenpoint u Cape Townu, smješten na lokaciji između planine Table i Atlantika, stajao je 600 miliona američkih dolara, 180 miliona više od “Ptičjeg gnijezda” i dvostruko više nego što je prvobitno planirano. Međutim, očito su Južnoafrikanci imali drugačije motive ne pazeći previše na logiku i isplativost. Njihova želja da se pokažu modernom nacijom, vodećom na afričkom kontinentu bila je evidentna tokom trajanja čitavog prvenstva, ali šta je cijena svega toga?