sport.ba @sport.ba
Život Aleksandrea Vilaplejna mnogo je kompleksniji, potresniji i nečovječan od tek dvije crtice iz životopisa, ali one će otprilike dočarati kakav je čovjek bio nekada važan francuski fudbaler. Bio je francuski kapiten 13. jula 1930. godine u prvoj utakmici u historiji svjetskih prvenstava.
'Galski pijetlovi' igrali su protiv Meksika i pobijedili 4-1. Samo 14 godina kasnije, 26. decembra 1944. osuđen je kao jedan od najvećih izdajnika u istoriji Francuske i strijeljan. U fudbalu postoji izreka: 'od junaka do tragičara'. Kod nas je ona nešto ublažena, ali u originalu, kod Britanca, ona glasi: 'from hero to villain'. U doslovnom prevodu: 'od junaka do zločinca'.
I upravo ona najbolje opisuje život Vilaplejna kako je od prvog fudbalera sjevernoafričkog porijekla, koji je zaigrao za Francusku, postao zločinac, lovac na Jevreje, kriminalac i pripadnik francuskog Gestapoa. Zbog počinjenih zvjerstava i sjevernoafričkog porijekla dobio je i nadimak 'SS Mohamed'.
Vilaplejn je rođen 1905. u Alžiru, ali sa 16 godina preselio se kod ujaka na jugu Francuske. Počeo je da igra fudbal za lokalni FC Sete, a škotski igrač-menadžer Viktor Gibson ubrzo ga je priključio prvom timu.
Profesionalizam tada još nije bio dozvoljen, ali Vilaplejna je velikom platom 'regrutovao' Nim u kojem je stekao slavu. Bio je jedan od najboljih igrača generacije, brz, hitar, sjajan u duelu, a 1926. godine debitovao je za reprezentaciju u kojoj će ukupno odigrati 25 utakmica.
Tri godine kasnije doveo ga je pariški Rasing Klub, a 1930. godine je bio prvi kapiten Francuske na Svjetskom prvenstvu. I od tada na dalje njegova karijera, ali i život, krenuli su silaznom putanjom. Profesionalizam ni tada još nije bio dozvoljen, ali Vilaplejn se uopšte nije trudio da sakrije da ga Parižani plaćaju pravo bogatstvo. Veliki novac trošio je na piće i žene, svaku veče bio je gost najpoznatijih gradskih barova i kabarea, a nerijetko se mogao vidjeti i na konjskim trkama gdje se družio s gangsterima i kriminalcima.
Kada je 1932. godine profesionalizam i zvanično legalizovan on je prešao Antibes. Osvojili su prvenstvo, ali titula im je oduzeta zbog namještanja finalne utakmice. Trener je bio žrtveni jarac, dok su pravi organizatori, Vilaplejn njegova dva saigrača, pušteni na slobodu.
Nakon toga je završio u Nici, ali budući da nije redovno dolazio na treninge, dok je na utakmicama bio statista, ubrzo je otpušten. Pokušao je da oživi karijeru u jednom francuskom drugoligašu, ali i tamo su mu nakon tri mjeseca pokazali vrata zbog neprofesionalnog ponašanja.
Nestao je iz fudbala, a njegovo ime se još jednom pojavilo 1935. godine u novinama nakon što je uhapšen zbog namještanja konjskih trka. A onda je počeo Drugi svjetski rat i krenula su opet bolja vremena za Vilaplejna. Pariz je pao u ruke nacista u junu 1940. godine.
Nijemci su se povezali s francuskim kriminalcima kako bi nabavili sve ono što nisu uspjeli opljačkati. Iz te priče isplivali su Henri Lafont, neobrazovano siroče i kralj 'sivog tržišta', te nekada najslavniji francuski policajac Pjer Boni, koji je zatvoren zbog korupcije. Sjedište im je bilo u ulici Loriston, na broju 93, a ta adresa jedna je od najzloglasnijih u pariškoj istoriji jer je bila sjedište francuskog Gestapoa.
Bonni i Lafont regrutaciju su obavljali uglavnom po zatvorima, a tako su i došli do Vilaplejna. Francuski fudbaler iza rešetaka se našao zbog ukradene robe i reketiranja Jevreja. Momci su ubrzo postali izuzetno bogati, a nacisti su bili zadovoljni jer su od njih dobijali vrijedne slike, umjetnine, zlato i ostalo drago kamenje. Takođe, Boni, Lafont i Vilaplejn uspješno su se rješavali lidera pokreta otpora.
U februaru 1944. osnovali su Sjevernoafričku brigadu, a šef joj je bio upravo Vilaplejn. Brigada je uskoro postala zloglasna po brojnim zlodjelima. Nekadašnji fudbaler je naređivao smaknuća, ali je u mnogo navrata i sam povukao obarač. Tokom tih zvjerstava on je ucjenjivao žrtve govoreći im da mu daju novac te da će im on spasiti život. Kad bi dobio šta želi ipak ih je lišio života.
Pariz je u avgustu 1944. oslobođen, a Vilaplejn, Boni i Lafont završili su u zatvoru. Osuđeni su za zločine protiv čovječnosti te su 26. decembra iste godine strijeljani. Vilaplejn je tada imao 39 godina.
(Sport.ba)
