sport.ba @sport.ba
Na današnji dan prije 127 godina rodjena je najljepša igra na svetu - košarka.
Košarka je zamišljena kao sportska igra između dvije ekipe sa po 12 igrača, od kojih u igri učestvuje samo pet. Tokom cijele utakmice, koja traje dva puta po 20 minuta efektivne igre, dozvoljava se neograničena zamjena igrača. Cilj je ubaciti loptu u protivnički koš.
Prvo američko prvenstvo u košarci održano je 1897. godine, a prva međunarodna utakmica u Evropi 1919, između Francuske i Italije.
Početkom decembra 1891, Džejms Nejsmit, kanadski lekar na Univerzitetu Mekgil i profesor fizičkog vaspitanja na Koledžu Springfild, osmislio je novu igru na zatvorenom terenu koja bi služila za održavanje kondicije učenika tokom dugih zima.
Odbacio je mnoge predložene igre s objašnjenjem da su pregrube ili nepotpune, i na kraju je modifikovao dječju igru Patka na kamenu, prilagodio je nekoliko sportova u jednu cijelinu i napisao je jednostavna pravila. Koš je stavio na visinu od 3,05 metara. Taj koš se razlikovao od današnjeg po tome što je imao čvrsto dno, dok današnji koševi imaju mrežicu koja propušta loptu.
Dok su koševi imali čvrsto dno, svaki put nakon postignutog koša lopte su se morale izbijati iz koša. Nejsmitova nova igra bila je vrlo slična rukometu koji je nastao otprilike u isto vrijeme kao i košarka, krajem 19. vijeka. Ženska košarka počela je 1894. kada je Senda Berenson, profesorica fizičkog vaspitanja prilagodila Nejsmitova pravila ženama.
Prva službena košarkaška utakmica održana je 20. januara 1892. u dvorani Gimnazije Udruženja mladih hrišćana. Igralo se s devet igrača na terenu upola kraćem nego današnji NBA teren.
Originalni naziv košarke na engleskom je basketball, a složenica je od reči basket – koš i ball – lopta. Ime je Nejsmitu predložio jedan od njegovih učenika. Igra je bila popularna od samog početka. Košarka se prvo igrala s fudbalskom loptom. Prve lopte izrađene isključivo za košarku bile su smeđe, što je bila uobičajena boja sve do pedesetih godina 20. vijeka kada je Pol Toni Hinkl, u potrazi za loptom koja bi bila uočljivija, u upotrebu uveo narandžastu loptu, koja je i danas standardna.
Vođenje ili odbacivanje lopte od podloge, nije bilo predviđeno prvim pravilima. Predviđeno je bilo samo dodavanje lopte između saigrača odbacivanjem lopte od podloge. Dodavanje lopte bio je prvi primjer kretanja lopte.
Vođenje je postepeno našlo put do košarke i postao dozvoljen, međutim, nije se previše koristio zbog nepravilnog oblika tadašnjih lopti i njihovog nepravilnog odskoka. Tek je sredinom pedesetih vođenje postalo popularna metoda baratanja loptom, što je bilo uslovljeno poboljšanjem njenih svojstava za što je zaslužan Pol Toni Hinkl.
(Sport.ba)
